توسط : 
قلعه ارژنگ یا ارژنگ قلعه طالقان، یکی از جاذبه های تاریخی و تماشایی شهرستان طالقان است که در جنوب روستای میناوند و بر فراز کوه ارژنگ قرار گرفته است. قدمت این دژ به دوره های پس از اسلام و به ویژه دوران اسماعیلیان بازمی گردد. این قلعه به دلیل موقعیت استراتژیک خود، احتمالاً به عنوان دژ دیده بانی و مرکز فرماندهی محلی استفاده می شده است. متأسفانه، امروزه تنها بقایای محدودی از این بنای تاریخی به جا مانده است، اما همچنان برای علاقه مندان به تاریخ و طبیعت گردی جذابیت خاصی دارد. سفر به طالقان برای بازدید از این قلعه جذاب و چم نواز، توسط کجاباما به افراد مختلف توصیه می شود.
ارژنگ قلعه طالقان کجاست؟
برای رسیدن به روستای میناوند و بازدید از قلعه ارژنگ، ابتدا باید از روستای باریکان در طالقان عبور کنید. پس از عبور از این روستا، به جاده ای خاکی می رسید. توصیه می شود تا جایی که ممکن است این مسیر را با خودرو طی کنید و سپس باقی راه را به صورت پیاده ادامه دهید. مسیر پیاده روی از سمت شمال شرقی، طولانی اما ساده و با شیب ملایم است و مسیر پاکوب به خوبی در طول راه مشخص شده است. این مسیر، یکی از رایج ترین مسیرها برای صعود به قلعه ارژنگ است. علاوه بر این، برخی بازدیدکنندگان از مسیرهای دیگری مانند ارتفاعات جنوبی که با نام خراسان کول و زرده چال شناخته می شود، برای دسترسی به قلعه استفاده می کنند. از بالای قلعه ارژنگ، مناظری بکر و شگفت انگیز از دریاچه سد طالقان و ارتفاعات کوه البرز دیده می شود که تجربه ای بی نظیر از طبیعت و تاریخ را برای گردشگران فراهم می کند.
مسیرهای دسترسی به قلعه ارژنگ
- از روستای فشندک، مسیر غربی
- از روستای میناوند، مسیر شمال شرقی (رایج ترین مسیر صعود)
- از روستای سفیدارک (سپیدارک)، مسیر جنوبی (طولانی تر از دو مسیر قبلی)
معرفی ارژنگ قلعه
میناوند، یکی از روستاهای سرسبز و تماشایی طالقان، میزبان اثر تاریخی قلعه ارژنگ است که در بالای کوه ارژنگ، به ارتفاع ۲,۸۶۴ متر از سطح دریا قرار دارد. برای دسترسی به این قلعه، باید مسیر کوهستانی ای را پیمود که از روستای میناوند آغاز شده و تقریباً دو تا سه ساعت کوهپیمایی می طلبد. این قلعه که در سال ۵۴۴ هجری به دست امیر کیا محمد بزرگ امید ساخته شده است، به عنوان یکی از مهم ترین قلعه های دوران اسماعیلیان شناخته می شود و در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۰۸۱ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
در دوران اسماعیلیان، قلعه های دفاعی و نظامی متعددی در سراسر ایران ساخته شدند که قلعه ارژنگ نیز از جمله آن ها و یکی از پایگاه های مهم اسماعیلیان در منطقه طالقان به شمار می رفته است. این قلعه در طول تاریخ با نام های دیگری همچون «دل جنگ» و «قلادوش» نیز شناخته می شده است. شواهد تاریخی نشان می دهند که گنجینه های بسیاری در اطراف این قلعه مدفون بوده که متأسفانه در دهه های اخیر توسط حفاران غیرمجاز به تاراج رفته است. تنها آثاری که از این قلعه باقی مانده اند، سفال هایی هستند که در اطراف آن یافت شده و قدمتشان به قرون پنجم تا هفتم هجری بازمی گردد.
معماری ارژنگ قلعه
با اینکه از ارژنگ قلعه طالقان تنها دیوارهایی نیمه ویران باقی مانده است، اما شواهد تاریخی نشان می دهد که این دیوارها با استفاده از سنگ و ساروج ساخته شده اند؛ موادی مقاوم که معماری دفاعی آن زمان به آن ها وابسته بود. در دل این قلعه، راهروهای زیرزمینی پنهانی وجود دارد که بعضی از آن ها از طریق تونل هایی به یکدیگر متصل می شوند. این ویژگی های ساختاری، همراه با موقعیت منحصربه فرد قلعه در ارتفاعات، امکان دیده بانی وسیع تا دورترین نقاط دره طالقان را به نگهبانان می داد و نشان دهنده اهمیت استراتژیک این قلعه بوده است.
جاذبه های دیدنی اطراف ارژنگ قلعه طالقان
قلعه ارژنگ تنها جاذبه دیدنی این منطقه نیست، بلکه روستاهای دیدنی و جذابی در ای حوالی وجود دارد که همواره گردشگران برای بازدید به این مناطق سفر می کنند.
روستای میناوند
روستای میناوند، یکی از سرسبزترین و دل انگیزترین روستاهای طالقان، در دامنه های کوه های ساوجبلاغ واقع شده است. این روستا در مقایسه با دیگر روستاهای طالقان، دارای باغ های بزرگ و وسیعی است که فضای آن را به خصوص در فصل بهار، شاداب و تماشایی می کند. اگر به دنبال تجربه ی طبیعتی بکر و زیبا هستید، بهترین زمان بازدید از این روستا، بهار است، زمانی که درختان و گیاهان با شکوفه های رنگارنگ خود، مناظری بی نظیر را به نمایش می گذارند.
روستای فشندک
فشندک یکی از روستاهای قدیمی و جذاب در پایین دست طالقان است و به عنوان یکی از نقاط گردشگری محبوب استان البرز شناخته می شود. در نیمه اول سال، فشندک با آب و هوای معتدل و دلپذیر خود، پذیرای گردشگران زیادی است که از مناطق مختلف برای دیدن طبیعت بکر و چشم اندازهای کوهستانی آن به این روستا می آیند. اما از اواخر پاییز و با سردتر شدن هوا، برخی از ساکنان روستا برای گذراندن زمستان به مناطق شهری بازمی گردند. لازم به یادآوری است که بازدیدکنندگان باید از ورود به باغ های خصوصی، ایجاد آلودگی صوتی و ریختن زباله خودداری کنند تا فرهنگ محلی و طبیعت بکر منطقه حفظ شود.
دریاچه سد طالقان
در نزدیکی ارژنگ قلعه، دریاچه سد طالقان قرار دارد که با چشم اندازهای سرسبز و آب های آرام خود، به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در فصول بهار و تابستان تبدیل شده است. سد طالقان که در بخش شرقی آن دریاچه ای بزرگ شکل گرفته، مکانی دلپذیر برای پیک نیک و استراحت است و چشم انداز فوق العاده ای از قله شاه البرز دارد. بازدید از این دریاچه با مناظر دل انگیز و هوای پاک، تجربه ای فراموش نشدنی برای طبیعت دوستان به شمار می آید.
نکات بازدید از ارژنگ قلعه
مسیر منتهی به قلعه ارژنگ، مسیری بکر و زیبا است که شما را به دنیایی از طبیعت و تاریخ می برد؛ بنابراین، توصیه می شود هیچ اثری از خود بر جای نگذارید و با رعایت اصول محیط زیستی، از این مسیر طبیعی حفاظت کنید. بهترین زمان برای شروع صعود به قلعه، ساعات ابتدایی صبح است تا از شدت آفتاب در امان بمانید و بتوانید با آرامش از مناظر اطراف لذت ببرید.
بهترین و رایج ترین مسیر دسترسی به قلعه ارژنگ از جهت جنوب شرقی و از طریق روستای میناوند می باشد. توجه داشته باشید که این مسیر فاقد جان پناه استاندارد است، بنابراین حتماً تجهیزات کافی همراه داشته باشید. مسیر صعود از میناوند، اگرچه طولانی است، اما شیب ملایم و چشم اندازهای سرسبز آن را به یکی از جذاب ترین مسیرها برای کوهنوردی و طبیعت گردی تبدیل کرده است.
سفر به ارژنگ قلعه فرصتی استثنایی برای ترکیب ماجراجویی، تاریخ و طبیعت است، پس با برنامه ریزی دقیق و با کمک کجاباما، تجربه ای بی نظیر از این دژ تاریخی در دل طبیعت کوهستانی طالقان داشته باشید.
